Narządy zmysłów

ZMYSŁ DOTYKU

DOTYK (układ czuciowy) jest uznawany za jeden ze zmysłów, jednak wrażenia określane łącznie jako dotyk są kombinacją sygnałów przesyłanych przez komórki reagujące na ciepło lub zimno, nacisk oraz uszkodzenie (ból). Zmysł dotyku mieści się w skórze.

Wśród narządów czucia można wyróżnić:

• narządy czucia powierzchniowego - występują w skórze w postaci tzw. ciałek odbierających wrażenia dotykowe, ciepła, zimna, nacisku, pieczenia, swędzenia itp. Są rozmieszczone nierównomiernie (najwięcej znajduje się na wargach, opuszkach palców, podeszwach stóp, a najmniej w skórze grzbietu)
• narządy czucia głębokiego - leżą głęboko pod skórą (np. w mięśniach, stawach, więzadłach) i odbierają z nich różne wrażenia (np. ból przy stanach zapalnych tych narządów). Są one bardzo podobne do ciałek czucia powierzchniowego. Dzięki nim oceniamy kształt, ciężar, elastyczność, twardość itp. ujmowanego ręką przedmiotu.

Bodźce z receptorów czuciowych docierają do mózgu przez nerwy czuciowe.

Zmysł dotyku spełnia bardzo ważną funkcję obronną.

Zobacz też: Zmysł dotyku

SKÓRA – największy narząd powłoki wspólnej kręgowców o złożonej budowie i wielorakich funkcjach; powłoka właściwa.

Skóra składa się z trzech warstw (licząc od zewnątrz):

• naskórek  – warstwa zewnętrzna pełniąca funkcję ochronną i rozrodczą, która posiada barwnik – melaninę, nadającą włosom i skórze barwę; naskórek dzieli się na 4 lub 5 warstw w zależności od grubości. Są to (od dołu):
• warstwa podstawna
• warstwa kolczysta
• warstwa ziarnista
• warstwa jasna  – tylko w miejscach gdzie skóra jest gruba – na podeszwach stóp, zwłaszcza na piętach i wewnętrznej stronie dłoni
• warstwa rogowa , która dzieli się na: warstwę zbitą  i warstwę rogowaciejącą

• skóra właściwa – warstwa środkowa, zawiera receptory, naczynia krwionośne, nerwy oraz gruczoły, np. potowe, a także korzenie włosów, jest to warstwa odżywcza i wspierająca (ma od 1 do 3 mm grubości)
• tkanka podskórna– warstwa najgłębsza, zbudowana z tkanki łącznej właściwej luźnej; zawiera komórki tłuszczowe, izoluje przed nagłymi zmianami temperatury.